लिहिल्याचे आपल्या डोळ्यासमोर येते आणि क्वचित प्रसंगीच आपण मृत्युपत्र लिहिणाऱ्या स्त्री व्यक्तीचा विचार करतो. पारंपारिकपणे देखील स्त्रिया मृत्युपत्र बनवताना दिसत किंवा ऐकायला मिळत नाहीत. बहुतेक स्त्रिया वारसा म्हणजेच इच्छापत्राबाबत कोणतेही नियोजन करत नाहीत किंवा त्यांना कोणती गरजही वाटत नाहीत. फार कमी स्त्रियांना ते ‘त्यांच्या उपयुक्त’ वाटते. मात्र, याचे कारण खूपच गंभीर आहे.
महिलांमध्ये आजही वारसाहक्काशी संबंधित मृत्युपत्र बनवण्याबाबत जागरूकतेची अभाव मोठ्या प्रमाणात आहे. सहसा महिला मालमत्ता आणि आर्थिक बाबींसाठी पती, मुलगा किंवा कुटुंबातील इतर सदस्यांवर अवलंबून असतात. आजच्या काळात स्वतःचा व्यवसाय करतात, वडिलांचा व्यवसाय पुढे चालवतात किंवा भागीदार म्हणून व्यवसायात उपस्थिती दर्शवतात किंवा वरिष्ठ पदही भूषवतात, अशा स्थितीत त्यांनी या गोष्टीचे भान ठेवायला हवे. यासोबतच बरोबर आणि पूर्ण माहितीही ठेवावी.
मृत्युपत्राशी संबंधित महत्त्वाच्या गोष्टी जाणून घ्या...
- लक्षात घ्या की मृत्युपत्र कागदावर लिहून घरात गाडीच्या खाली ठेवू नये. न्यायालयात नोंदणीकृत मृत्यपत्र हेच योग्य आणि वैध मानले जाते. मायदेशीररित्या नोंदणी म्हणजे रजिस्टर केलेले इच्छापत्र कायदेशीरदृष्ट्या वादग्रस्त नसते.
- मिंटमध्ये प्रसिद्ध झालेल्या वृत्तानुसार, हिंदू महिलांच्या बाबतीत वारसाहक्काच्या नियमानुसार पतीच्या वारसांना तिचे स्वतःचे पालक आणि कुटुंबातील इतर सदस्यांपेक्षा प्राधान्य दिले जाते. अशा परिस्थितीत, अशी समस्या उद्भवू नये, तुमची इच्छा असेल आणि तुमची मालमत्ता, शेअर्स, पैसा इत्यादी चुकीच्या हातात जाऊ नये तर तुम्हाला मृत्यूपत्र करावे लागेल.
- मालमत्ता इत्यादींबाबत कुटुंबात कोणताही त्रास होऊ नये आणि हस्तांतरण सुरळीत होण्यासाठी मृत्युपत्र लिहिणे अत्यंत आवश्यक आहे. मानसिकदृष्ट्या निरोगी आहात आणि वयाची १८ वर्षे ओलांडली असेल तर तुम्हाला इच्छापत्र करण्याचा अधिकार आहे.
- मृत्युपत्रात एखाद्या व्यक्तीचे नाव असेल तरच दुसऱ्याला आर्थिक उत्पन्न किंवा मालमत्तेवर मालकी हक्क मिळू शकतो. म्हणून इच्छापत्रात सर्व माहिती स्पष्टपणे नमूद केलेली असली पाहिजे. सेव्हिंग अकाउंट किंवा मुदत ठेवीत नामनिर्देशित (नॉमिनी) करणे पुरेसे आहे असं समजून हातावर हात धरून बसू नका. तसेच तुम्ही लिहू शकता की तुमच्या आर्थिक मालमत्तेत जिथे नॉमिनी असेल त्याला विशिष्ट मालमत्तेचा कायदेशीर वारस देखील मानला जावा.
- तुमच्याकडे फिजिकल शेअर्स, बॉण्ड्स किंवा इतर काही सिक्युरिटीज असतील तर सर्व आवश्यक माहिती, संख्या इत्यादीसह मृत्युपत्रात स्वतंत्रपणे नमूद करावे. कोणत्याही प्रकारचा गोंधळ करू नका जेणेकरुन मृत्यूनंतर हस्तांतरण सुरळी होईल.
- तुमच्या मृत्यूपत्रात मृत्युपत्र करणाऱ्याचे नवीन आणि ज्यांची नावे इच्छापत्रात नमूद करत आहात अशा व्यक्तीचे अचूक तपशील असल्याची खात्री करा. जसे की पत्ता आणि UID क्रमांक. तुम्ही तुमच्या इच्छेनुसार कोणत्याही संस्थेला तुमचा हिस्सा देत असाल तर त्या संस्थेचा तपशील द्या.
