लोकसभा निवडणूक 2024 साठीचे मतदान आता काही आठवड्यांनंतर संपेल, त्यानंतर मतमोजणीची प्रक्रिया सुरू होईल. ईव्हीएम (इलेक्ट्रॉनिक व्होटिंग मशिन) द्वारे निवडणुका घेतल्या जात आहेत. अशा स्थितीत ईव्हीएमद्वारे मतांची मोजणी कशी होते, असा प्रश्न लोकांच्या मनात आहे. जर तुम्हाला याबद्दल माहिती नसेल तर आज तुम्हाला EVM द्वारे मतांची मोजणी लवकर कशी होते हे सांगणार आहोत.
ईव्हीएमद्वारे मतमोजणी कशी होते याची संपूर्ण प्रक्रिया पुढीलप्रमाणे आहे.
मतदान संपल्यानंतर
मतदान संपल्यानंतर ईव्हीएम सील करून मतदान केंद्राबाहेर सुरक्षित ठिकाणी नेले जाते.सर्व ईव्हीएम एका नियुक्त ठिकाणी गोळा केले जातात, ज्याला 'मोजणी केंद्र' म्हणतात.
ईव्हीएमचे सील उघडणे
मतमोजणी केंद्रावर, निवडणूक अधिकारी ईव्हीएमचे सील उघडतात आणि त्यांना 'कंट्रोल युनिट' आणि 'बॅलेट युनिट' मध्ये वेगळे करतात. 'कंट्रोल युनिट' हे 'रीडिंग मशीन'शी जोडलेले असते.'रीडिंग मशीन' ईव्हीएममध्ये टाकलेल्या मतांची संख्या वाचते आणि 'मोजणी पत्रकावर' नोंदवते.
मतांची मोजणी
'मोजणी पत्रकावर' नोंदवलेल्या मतांची संख्या वेगवेगळ्या उमेदवारांना मिळालेल्या मतांच्या संख्येशी जोडली जाते.
ही जुळणी 'मतदान अधिकारी' आणि 'पार्टी एजंट' यांच्या उपस्थितीत केली जाते. मतमोजणी पूर्ण झाल्यानंतर 'मोजणी अधिकारी' निकाल जाहीर करतात.
VVPAT चा वापर
2010 पासून, भारतात इलेक्ट्रॉनिक व्होटिंग मशीन (EVM) सोबत 'व्होटर व्हेरिफाईड पेपर ऑडिट ट्रेल' (VVPAT) देखील वापरले जात आहे. VVPAT हे एक स्वतंत्र इलेक्ट्रॉनिक उपकरण आहे जे मतदाराने दिलेल्या मताची स्लिप प्रिंट करते आणि ती एका सुरक्षित बॉक्समध्ये ठेवते. EVM मध्ये टाकलेल्या मतांच्या नोंदी तपासण्यासाठी VVPAT चा वापर केला जातो.
ईव्हीएम मोजणी मानली जाते अचूक
ईव्हीएम ही इलेक्ट्रॉनिक डिव्हाईसेस आहेत जी मानवी चुका होण्याची शक्यता कमी करतात. EVM मध्ये टाकलेल्या मतांच्या नोंदी तपासण्यासाठी VVPAT चा वापर केला जातो. मतमोजणी प्रक्रिया 'मोजणी अधिकारी', 'पार्टी एजंट' आणि इतर अधिकाऱ्यांच्या देखरेखीखाली होते.
