नवचैतन्य टाईम्स मुंबई प्रतिनिधी(एस.डी.कदम)- सोन्याच्या दागिन्यांच्या विक्रीवर तुम्हाला भांडवली नफा कर भरावा लागतो, पण असा एक मार्ग आहे ज्याद्वारे तुम्ही हा भांडवली नफा कर भरणे टाळू शकता. होय, यासाठी तुम्हाला आयकर कायद्याच्या कलम 54F अंतर्गत कर सूट मिळेल. या कलमात असे म्हटले आहे की जर एखाद्या व्यक्तीने मालमत्ता विकली आणि घर खरेदी करण्यासाठी मिळालेली संपूर्ण रक्कम वापरली तर तो कर सवलतीचा दावा करू शकतो. या संपत्तीमध्ये शेअर्स आणि बाँड तसेच दागिने आणि सोने यांचा समावेश आहे. याचा अर्थ असा की तुम्ही दागिने विकले आणि मिळालेली संपूर्ण रक्कम घर खरेदीमध्ये गुंतवली तर तुम्ही कर भरणे टाळू शकता.
दागिने विक्रीचा आयकर नियम
अलीकडेच, बेंगळुरूच्या आयकर अपीलीय न्यायाधिकरणाने (ITAT) देखील हा नियम स्पष्ट केला आहे. न्यायाधिकरणासमोर एक खटला आला ज्यामध्ये एका व्यक्तीने वारसाहक्काने दिलेले दागिने विकून पैसे घराच्या मालमत्तेत गुंतवले होते. मात्र, मूल्यांकन अधिकाऱ्याने त्या व्यक्तीला कलम 54F अंतर्गत सूट देण्यास नकार दिला आणि दागिन्यांच्या विक्रीतून झालेल्या नफ्यावर कराची मागणी केली होती, त्यानंतर प्रकरण न्यायालयात गेले.
न्यायालयाने बेंगळुरू-स्थित आयकर अपीलीय न्यायाधिकरणाने त्या व्यक्तीच्या बाजूने निर्णय दिला आणि कलम 54F अंतर्गत दीर्घकालीन भांडवली नफा करावर सूट मिळण्यास पात्र असल्याचे सांगितले. याशिवाय वारसाहक्काने मिळालेले सोने आणि दागिने विकूनही तुम्ही या कर सवलतीचा लाभ घेऊ शकता, हेही या निर्णयामुळे स्पष्ट झाले आहे.
दागिने विक्रीवर इन्कम टॅक्स
सध्याच्या नियमांनुसार, तीन वर्षापेक्षा जास्त काळ दागिने जवळ ठेवल्यानंतर विकल्यास तुम्हाला दीर्घकालीन भांडवली नफा कर भरावा लागेल, हा दर सध्या २०% असून तीन वर्षांपेक्षा कमी कालावधीत दागिने विकले तर तुम्हाला अल्पकालीन भांडवली नफा कर भरावा लागेल, जो आयकर स्लॅबनुसार भरला जातो.
कलम 54F अंतर्गत केवळ सोन्याच्या विक्रीवरच नव्हे तर शेअर्स, बाँड्स, म्युच्युअल फंड किंवा मालमत्तेच्या विक्रीतून होणाऱ्या नफा करावरही संपूर्ण सूट दिली जाते. पण लक्षात घ्या की हा लाभ फक्त वैयक्तिक करदात्यांना किंवा हिंदू अविभक्त कुटुंबाला (HUF) दिला जातो. त्यामुळे, तुम्ही सोने विकले असेल आणि नफा घर खरेदी किंवा बांधण्यासाठी वापरला तर तुम्हाला कॅपिटल गेन टॅक्स म्हणून एक पैसाही भरावा लागणार नाही.
दागिने विक्रीवर आयकरात सूट
मात्र, एखाद्या व्यक्तीने दागिन्यांची विक्री केल्यानंतर एक वर्ष आधी किंवा दोन वर्षांनी घर खरेदी केले असेल तरच कलम 54F अंतर्गत लाभ मिळू शकतो. लाभ मिळवण्यासाठी दागिने विकल्यापासून तीन वर्षांच्या आत घराच्या मालमत्तेचे बांधकाम पूर्ण केले पाहिजे. याशिवाय, आणखी एक महत्त्वाची बाबा म्हणजे की सूट केवळ निवासी मालमत्तेवर दिली जाते, तसेच मालकीची व्यावसायिक मालमत्ता असल्यास तुम्ही या कर सवलतीचा लाभ घेऊ शकत नाही.
